Dolandırıcılar yeni teknikleriyle hudut tanımıyor. Müşteri temsilcisi üzere davranan dolandırıcı, karşı taraftaki bireye kelamda para iadesi yapacağını söyledi. Bankanın aplikasyonundaki onay ekranını gören mağdur, parayı iade alacağını zannederken fark etmeden ismine çıkan krediyi onayladı. Hususla ilgili açıklama yapan avukatlar “Banka içinde iş birlikçi olmadan bu yapılamaz” dedi.
Dolandırıcılar her geçen gün yeni bir prosedürle karşımıza çıkıyor. Özellikler telefon ve internet bankacılığı üzerinden yapılan dolandırıcılık oyunlarıyla; banka hesabınız boşaltılabilir ya da isminize kredi çekilebilir. Yapay zekadan yararlanarak ses taklidi bile yapabilen dolandırıcılar, bu formda hesabınızdaki parayı bile boşaltabiliyor. Bu süreçler telefona uzaktan erişim ile değil, büyük çetelerin tertibi ile gerçekleştiriliyor, aktarılan paralar da dakikalar içinde öbür hesaplara, oradan da kripto borsalarına aktarılarak takibi imkânsız hâle geliyor.
Türkiye gazetesinden Kaan Zenginli’nin haberine nazaran hukukçular, kimi çete üyelerinin bankalarda çalışanlarla iş birliği yaptığını sav ederken, bankaların sorumluluk almamak için bu argümanları gündeme dahi getirmediğini tabir ediyor.
Mağdur başına gelenleri tek tek anlattı
Yakın vakitte gerçekleşen bir dolandırıcılık olayında, ismini vermek istemeyen kişinin hesabındaki parayı boşaltmakla kalmayıp hesaptan 200 bin lira da kredi çekiyor. Dava sürecinde olduğu için ismini açıklamak istemeyen mağdur olayı şöyle anlatıyor:
“Beni bankanın özel müşteri temsilcisi olduğunu söyleyen biri aradı. Muhtaçlık hâlinde kendisini direkt arayabileceğimi söyledi. Bankanın hizmetlerinden kelam etmek istediğini belirtirken ‘Bu ortada HGS limitinizin 150 lira olduğunu görüyorum. Vakit zaman açığa bile düşmüşsünüz’ dedi. Doğruydu. Limiti yükseltmeyi teklif etti, tamam dedim. Sonra irtibat adresimi okudu, adresin yanlışsız olduğunu söyledim. Kimlik numaramın birinci ve son numaraları, baba isminin birinci iki harfini, tıpkı bankam üzere sordu. Benden öbür şifre falan da istemedi. Akabinde 200 bin lira ön onaylı kredim olduğunu söyledi, hayır dedim. Akabinde ‘Aktif sigortanız görünüyor fakat avantajını kullanmamışsınız, bilginiz olsun’ dedi. Yaptırmadığımı söyleyince ilgili müşteri temsilcisi tutumuyla istersem iptal edebileceğimi iletti, ‘İptal edin’ dedim. Para iadesi için telefonuma onay geleceğini söyledi, bankanın aplikasyonundaki onay ekranı çıktı, onayladım. ‘Şimdi istediğiniz bir hesaba iadeyi yönlendireyim. Falanca bankanın falanca IBAN’lı hesabını görüntülüyorum, oraya aktarabilirim’ dedi. O hesaptan öbür bankadaki hesabıma para gönderdiğim için IBAN’ı görmesini de yadırgamadım, tamam dedim.
Fazla para yollama mazeretiyle iade istiyorlar
Ardından bu parayı kazara gönderdiğini tabir ederek ‘Eyvahlar olsun, 1.900 ve 2.700 yerine 192.400 ve 27.000 lira olarak gönderdim. Lütfen bunu iade edin, yoksa işimden olurum’ dedi. Ben de kişiliğim gereği panikle söylediği hesaba paranın fazlasını yolladım. Bu sürecin akabinde telefondaki kişi yatırım hesaplarımdan, araba kredimden falan bahsedince dolandırıcı olabileceğini düşünüp telefonu çabukla kapattım. Çabucak banka uygulamalarına girdim. Banka uygulamasına profil fotoğrafım yerine “müstehcen” bir fotoğraf koyarak gitmişti. Zira daha büyük ziyan verecekti, erken kapattım telefonu diye kızmıştı. Çabucak iki bankayı da aradım, hesaplarımı ve kartlarımı kapattırdım. Akabinde karakola kabahat duyurusunda bulundum. Hesabımın bulunduğu ve kredi çekilmesine müsaade veren banka dolandırıcılık olayı olduğunu kabul etti ve kredi çekilirken yapılan 7.300 liralık sigortayı iptal ederek hesaba iade etti Ferdî araştırmalarımla paranın evvel bir öbür bankaya, akabinde kripto para piyasasına aktarıldığını öğrendim. Durumu savcılık ve polise de bildirdim. Bankanın sorumlu tutulması talebiyle yargı yoluna da başvurdum.”
2023’te büyük bir çete çökertildi banka sorumlu oldu
Bilişim hukuku uzmanı avukat Volkan Karabağ, her gün yüzlerce belge ile karşılaştıklarını belirterek “Çoğu sonuçlanamıyor. Vatandaş dolandırıldığı ile kalıyor. Bu çeşit dolandırıcılık olaylarında bankaların ve GSM şirketlerinin de sorumlu olması gerekiyor. Bankalar hatası vatandaşın üzerine atıyor. Hâlbuki banka olmanın gereklilikleri icabı, mevduat sahibinin parasını her türlü duruma karşı en üst düzeyde korunması gerekiyor. Zira vatandaş bütün varlığını onlara emanet ediyor. Buna yönelik emsal kararlar olmasına karşın bir türlü sonuca bağlanmıyor. O hesaplar da birilerinden birkaç bin lira karşılığında kiralanmış hesaplar. Yakalandığında büyük çoğunlukla ‘gariban şahıslar oluyor, el koyacak bir şeyleri de bulunmuyor” diyerek durumu özetliyor.
Çeteler teknolojiyi daha çok kullanıyor
Son vakitlerde bu cins hadiselerin çoğaldığını belirten bilişim cürümleri uzmanları ise “Mesaj yahut mail yoluyla link vererek, uzaktan telefona ulaşma durumu eskide kaldı. Artık çeteler çok daha büyük çapta hareket ediyor. Banka içine yerleştirilen iş birlikçi ya da banka çalışanı ile komite üzerinden anlaşılabiliyor. Nasıl ki kimi banka çalışanları zimmete para geçiriyorsa, bu da ona emsal bir durum. İçerideki iş birlikçi, çeteye bilgi aktarıyor. Lakin bankalar bu durumu fark etse bile kabahati üstlenmiyor. Zira emsal kabul edilip milyonlarca liralık cezaya çarptırılabilirler” açıklamasında ulunuyorlar.