Küresel iktisatların birçoklarında yaklaşık 2 yıldır devam eden “şahin” siyasetlerin akabinde bir çok büyük merkez bankasının faiz indirimlerine başladığı 2024’te Fed de para siyasetinde değişikliğe gitti.
Ekonomik büyüme ve enflasyon istikrarını gözeten Fed’in kararları, global piyasalarda yakından takip edildi. Yıla faiz oranlarını sabit tutarak başlayan Fed, eylül ayı prestijiyle yaptığı faiz indirimleriyle sıkı duruşunu gevşetti.
Yılın büyük kısmında faiz oranlarını sabit tuttu
Fed, ocak ayında düzenlenen 2024’ün birinci toplantısında, siyaset faizinde değişikliğe gitmeyerek 23 yılın en yüksek düzeyi olan yüzde 5,25-5,50 aralığında sabit tuttu.
Bankanın para siyaseti karar metninde, enflasyonun sürdürülebilir bir formda yüzde 2’ye gerçek indiğine dair daha fazla inanç duyulana kadar siyaset faizini düşürmenin uygun olmayacağı belirtildi.
Enflasyonun yavaşladığına dair işaretlere karşın mart ayında da faiz oranlarını değiştirmeyen Fed, enflasyonun yüksek kalmaya devam ettiğini kaydetti. Fed Başkanı Jerome Powell da mart toplantısının akabinde düzenlediği basın toplantısında, enflasyonun düştüğüne dair daha fazla inanç kazanmak istediklerini vurguladı.
Fed, ekonomik datalardan alınan karışık sinyaller nedeniyle mayıs ayında da faiz oranlarını sabit bıraktı. Mayıs ayı toplantısı sonrası Powell, enflasyona ait bilgilerin beklentilerin üzerinde geldiğini, enflasyonun düşeceğine dair itimadın kazanılmasının beklenenden daha uzun sürebileceğini söz etti.
Haziran ayında faiz oranlarında değişikliğe gitmeyen Fed, temmuz ayında da siyaset faizini 2001’den bu yana kaydedilen en yüksek aralıkta bıraktı. Para siyasetini gevşetme konusunda temkinli bir duruş sergileyen Fed Başkanı Powell, bankanın temmuz ayındaki toplantısının akabinde faiz indiriminin eylülde masada olabileceğinin sinyalini verdi.
Fed, yılın büyük bir kısmında faiz oranlarını sabit tutarak 2022 ve 2023 yıllarındaki agresif faiz artırımlarının tesirlerini gözlemleme imkanı buldu.
İlk faiz indirimi 4 yıl ortadan sonra eylül ayında geldi
Eylül ayında 4 yıl ortadan sonra birinci defa faiz indirimine giden Fed, siyaset. faizini 50 baz puan düşürerek yüzde 4,75-5,00 aralığına çekti. Böylelikle Fed, gevşeme döngüsüne “jumbo” faiz indirimiyle başlamış oldu.
Fed Başkanı Powell, bankanın ilk faiz indiriminin akabinde düzenlediği basın toplantısında, enflasyona yönelik üst taraflı risklerin azaldığını, istihdama ait aşağı istikametli risklerin arttığını belirterek, 50 baz puanlık faiz indirimi kararının siyaset duruşunun uygun halde yine ayarlanmasıyla iş gücü piyasasındaki gücün korunabileceğine olan artan itimadı yansıttığını tabir etti.
Kasım ayında da faiz indirimlerine devam eden Fed, siyaset faizini 25 baz puan düşürdü. Fed, 17-18 Aralık’taki yılın son toplantısında da siyaset faizini 25 baz puan düşürerek yüzde 4,25-4,50 aralığına indirdi.
Son kararla birlikte Banka bu yıl arka arda 3 toplantıda toplam 100 baz puanlık faiz indirimine gitmiş oldu. Bankanın faiz indirimi kararları, enflasyonun sürdürülebilir bir formda yüzde 2 maksadına düşürülürken iktisadın ve iş gücü piyasasının gücünün korunması amacıyla alındı.
ABD’de Haziran 2022’de yıllık bazda yüzde 9 ile 1981’den itibaren en yüksek seviyeyi gören enflasyonun, son olarak kasımda yıllık bazda yüzde 2,7 olarak kaydedilmesi ve çekirdek enflasyonun da yüzde 3,3 düzeylerinde gerçekleşmesi Fed’in bu süreçte faiz indirimlerine imkan tanıdı.
Fed en son 2020’de faiz indirmişti
Fed, Mart 2020’de Kovid-19 salgınının ekonomik tesirlerine ait tasalarla siyaset faiz oranını yüzde 0-0,25 aralığına çekmiş ve nakdî genişlemeye gitmişti.
Ülkede daha sonra yükselen enflasyon karşısında 2022’de varlık alım operasyonunu tamamlayarak faiz artışlarına başlayan Fed, Mart 2022’den bu yana 11 faiz artırımı gerçekleştirmiş ve faiz oranını toplam 525 baz puan artırmıştı.
Politika faizinde en son Temmuz 2023’te 25 baz puanlık artışa giden Fed, faiz oranını arka arda 8 toplantıda değiştirmeyerek mevcut aralıkta sabit bırakmıştı.
Faiz indirimlerinin 2025’te yavaşlaması öngörülüyor
Yılın son toplantısının akabinde iddialarını de paylaşan Fed, 2025’te faiz indirimlerini yavaşlatabileceğinin sinyalini verdi. Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) üyelerinin gelecekteki faiz beklentilerini gösteren nokta grafiği, Fed’in 2025 yılında toplamda 50 baz puan olmak üzere 2 faiz indirim yapabileceğini ortaya koydu.
Bankanın enflasyon varsayımları ise bu yıl için yüzde 2,3’ten yüzde 2,4’e ve 2025 için yüzde 2,1’den yüzde 2,5’e üst taraflı revize edildi. Enflasyon iddiaları 2026 için yüzde 2’den yüzde 2,1’e yükseltilirken, 2027 için yüzde 2 olarak korundu.
Söz konusu varsayımlar, ABD’de lider seçilen Donald Trump’ın siyasetleri nedeniyle, enflasyonun gelecek yıl beklenenden daha yapışkan olmasının öngörüldüğünü gösterdi.
Fed Başkanı Jerome Powell da dün düzenlediği basın toplantısında, para siyaseti duruşunun değerli ölçüde daha az kısıtlayıcı olduğunu belirterek, gelecek faiz indirimlerini değerlendirirken “daha temkinli” olacaklarını söz etti.